Amish

Amish cultuur in Amerika

De Amish is een protestantse geloofsgemeenschap in Noord-Amerika. Het zijn volgelingen van de Zwitser Jakob Amman (1644 – 1730) die in 1693 brak met het anabaptisme (de mennonieten). Er woonden vroeger ook  gemeenschappen in onder andere Zuid-Amerika, Rusland en Europa (ook in Nederland). Deze emigreerden eveneens naar Amerika of sloten zich in de loop der tijd weer aan bij de mennonieten, baptisten of andere doopsgezinden.

In de 18e eeuw heeft de Brit William Penn de Amish uitgenodigd om naar zijn kolonie Pennsylvania in Noord-Amerika te komen. Daar konden zij te werken als landarbeider. In september 2005 stonden er zo’n 224.000 Amish geregistreerd in 22 staten. De meesten van hen woonden in Pennsylvania, Ohio en Indiana.

De Amish hechten allereerst zeer aan hun doperse geloof waarin ook een radicaal pacifisme is besloten, vervolgens aan eenvoudig leven, het hechte gezin, de gemeenschap en met rust gelaten worden door de moderne wereld. Ze leven in agrarische gemeenschappen, hoofdzakelijk zoals iedereen in de eerste helft van de 19e eeuw leefde met de bijbehorende oude ambachten en de 19e eeuwse klederdracht van het platteland.

Over het algemeen wordt ervan uitgegaan dat alle Amish tegen technische vooruitgang zijn. Dit ligt echter genuanceerder. Halverwege de 19e eeuw was het voor iedereen duidelijk dat de industriële revolutie, die rond 1800 op stoom kwam, de wereld binnen 50 jaar grondig veranderd had en dat er in de toekomst nog meer verandering stond aan te komen. De gemeenschap hield toen meerdere conferenties over de vraag hoe men om moest gaan met de moderne ontwikkelingen. Het grootste deel, het deel dat tegenwoordig bekend staat onder de naam Old Order Amish, besloot deze ontwikkelingen in zijn geheel af te wijzen. De rest van de gemeenschap vormde verschillende splintergroeperingen die, in eveneens verschillende gradaties, liberaler omgingen met de technische vooruitgang.

De Old Order Amish rijden tegenwoordig nog steeds met paard-en-wagen, gebruiken geen elektriciteit en dragen ouderwetse kleding. Meer liberale stromingen hebben wel elektriciteit, en gebruiken o.a. auto’s (Beachy- en New Order Amish). Dit kan zijn om alleen moderne werktuigen op de boerderijen en werkplaatsen te gebruiken. Soms gaat het om een bijna volledige toepassing van alle moderne technologieën in werk- en woonhuis. Vaak worden deze ‘moderne Amish’ door de meer conservatieven niet meer als Amish beschouwd.

Er zijn verscheidene Hollywoodfilms over de Amish gemaakt, waarin de levenswijze vaak overdreven wordt aangezet. Volgens kenners van de cultuur der Amish geeft de film “Witness” uit 1985 nog steeds het meest waarheidsgetrouwe beeld van de gemeenschap. Ook is er een negendelige serie op televisie geweest waarbij enkele jongvolwassenen tijdens de Rumspringa gevolgd werden. Deze film heet Amish in de city (2004).

Het beste beeld van het Rumspringagebruik, en waar dit uiteindelijk zelfs toe kan leiden, wordt gegeven in de documentaire “Devil’s Playground” (2002). Hierin wordt een aantal tieners gedurende langere tijd gevolgd, en zelfs een aantal ouderlingen komt aan het woord. Een zeldzame gebeurtenis, aangezien de Amish niet graag gefotografeerd of gefilmd willen worden.